Na ratunek wątrobie - ostropest plamisty

Nieodpowiednia dieta, zanieczyszczone środowisko w którym żyjemy, przyjmowane leki, choroby infekcyjne, to wszystko sprawia, że musimy ją dodatkowo chronić. Dlatego sensowne wydaje się stosowanie naturalnych produktów o działaniu hepatoprotekcyjnym.

Pierwsze oznaki obciążenia wątroby często bagatelizujemy. Objawiają się najczęściej bólami prawej strony nadbrzusza, wzdęciami, mdłościami oraz gorzkim posmakiem w ustach. Występują zwłaszcza po ciężkostrawnych posiłkach. Te nawracające, pomimo utrzymywanej diety, powinny być monitorowane i zgłaszane lekarzowi, ponieważ mogą świadczyć o istniejącym stanie zapalnym.

Matthioli polecał - na „zatkanie wątroby” tylko ostropest plamisty
Sylibum marianum jest jednoroczną rośliną, należącą do rodziny Astrowatych. Posiada charakterystyczny kwiatostan, który buduje kolczysta okrywa oraz rurki kwiatowe o fioletowym zabarwieniu. Owoc to ciemna niełupka z puchem lotnym, łatwo rozsiewana przez wiatr. Pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego. W Europie pojawiła się wraz z kupcami, którzy przywozili ją z wypraw handlowych.

W Polsce plantacje tej rośliny występują głównie na: Żuławach, w Wielkopolsce, na Kujawach i Lubelszczyźnie.

Ostropest plamisty znany jest od ponad 2000 tysięcy lat. Pierwsze wzmianki o nim pojawiają się już w I wieku n.e.. Grecki lekarz, farmakolog i botanik Dioskurides polecał picie korzenia z miodem przy mdłościach oraz wymiotach. W średniowieczu uznawano ostropest jako roślinę pobudzającą laktację oraz moczopędną.
Włoski lekarz Matthioli, który żył w XVI wieku, zalecał stosowanie korzenia ostropestu przy kamicy żółciowej, żółtaczce oraz we wszelkich dolegliwościach związanych z „zatkaniem wątroby”.
Jeszcze w połowie XIX wieku ostropest był polecany na hemoroidy, zaparcia, wzdęcia, a także choroby wątroby. Na początku XX wieku stracił na znaczeniu, aby wrócić ponownie w badaniach nad jego owocami, w których zidentyfikowano substancje o wspólnej nazwie sylimaryna.

Owoce ostropestu nie tylko na wątrobę
Owoce ostropestu plamistego są bogate w sylimarynę - grupę związków określanych jako flawonolignany, zaliczane do flawonoidów. W skład sylimaryny wchodzą: sylibina, izosylibina, sylikrystyna oraz sylidianina. Właściwości regeneracyjne oraz hepatoprotekcyjne są ukierunkowane głównie na sylibinę. Mechanizm jej działania polega na stabilizowaniu membran komórek wątroby – hepatocytów oraz blokowaniu powierzchni komórek dla toksyn.
Inne właściwości sylimaryny to:.
• korzystnie działanie hepatoprotekcyjne w długotrwałej chorobie alkoholowej oraz leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu A, B oraz C .
• działanie cytoprotekcyjne, przeciwzapalne oraz antykancerogenne (pomocne w schorzeniach skórnych).
• kontrola poziomu cukru w organizmie (zwłaszcza u cukrzyków).
• obniżenie poziom cholesterolu (poprzez oczyszczanie krwi).
• ochrona przed zawałem serca.
• opóźnienie procesów starzenia (usuwanie produktów przemiany materii, zarówno z krwi, jak i z układu pokarmowego).
• regulowanie poziomu hormonów (głównie przy problemach z endometriozą oraz nieregularnych cyklach miesiączkowych).
• antagonistyczne działanie w stosunku do toksyn muchomora sromotnikowego

Gdzie szukać ostropestu?
W aptekach, sklepach ze zdrową żywnością oraz sklepach zielarskich ostropest plamisty możemy otrzymać w każdej postaci: tabletkach, kapsułkach, oleju oraz herbatkach. Produkowany jest także w postaci nasion całych lub mielonych. Mielonych ostropest możemy dodawać do herbaty lub sporządzać sam napar (dwie łyżeczki zaparzamy w szklance gorącej wody). Świetnie sprawdza się jako dodatek do zup, wypieków czy koktajli zdrowotnych.

W Polskim Urzędzie Patentowym pojawił się nawet wniosek pieczywa z dodatkiem owoców ostropestu (niestety problemem są tutaj regulacje zawarte w Polskim Prawie Farmaceutycznym oraz Ustawie o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia).

Olej z ostropestu ma silne działanie antyutleniające, ponieważ zawiera dużą ilość witaminy E. Dodatkowo posiada znaczną ilości NNTK (Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe), przez co zyskał zainteresowanie firm kosmetyczny. Stosowana w kremach 1% sylimaryna chroni błony komórkowe przed wolnymi rodnikami - rozjaśnia cerę, zmniejsza zaczerwienienia oraz przyśpiesza regenerację skóry.

Białko z owoców ostropestu, otrzymywane jako odpad poprodukcyjny, posiada silne właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze.

Również w innych dziedzinach gospodarki ostropest plamisty odgrywa ważną rolę. W pszczelarstwie określa się go mianem pożytku o dużej wydajności (z jednego hektara plantacji, w ciągu roku, można otrzymać nawet 200 kg miodu). W weterynarii stosuje się go w celach paszowych, jako komponent do mieszanek treściwych. Sprawdza się to zwłaszcza w przypadku intensywnie tuczonych zwierząt, u których wątroba jest bardzo mocno obciążona. Odwar z owoców podaje się zwierzętom przy zatruciach toksynami, w chorobach pęcherza moczowego, wątroby oraz nerek, a także przy krwawieniach z układu pokarmowego.

Ostropest plamisty posiada szczególne właściwości, w pobieraniu z gleby pierwiastków metalicznych, dlatego wykorzystywany jest w procesie bioremediacji (usuwaniu zanieczyszczeń z gleby oraz wód podziemnych przy użyciu żywych organizmów).

Najlepsze z natury
Jak widać walory lecznicze, jak również ekonomiczne, ostropestu plamistego są bezdyskusyjne. To kolejny przykład, kiedy Matka Natura, podaje nam to co, najlepsze i najzdrowsze.

Piśmiennictwo: 
J. Andrzejewska, K. Sadowska: Ostropest plamisty- roślina nie tylko lecznicza. PANACEA – LEKI ZIOŁOWE 2008, 1, 6-8
http://ostropestplamisty.info
http://www.olej.edu.pl/olej-z-ostropestu/ostropest-nie-tylko-detoks-dla-watroby/
Zdjęcie - https://commons.wikipedia/org/