Sport to zdrowie
Od pierwszego treningu, początkujący sportowiec – amator chce tryumfować w zawodach triathlonowych i mimo sygnałów wysyłanych przez organizm wykonuje mordercze treningi. Prowadzi to do przeciążeń, a nawet urazów. Klucz do sukcesu to stopniowe zwiększanie skali trudności podejmowanego wysiłku fizycznego. Każda aktywność musi być poprzedzona rozgrzewką, która podniesie temperaturę mięśni, pobudzi krążenie krwi, a dzięki temu uchroni przed kontuzją. Trening powinien być zakończony rozciąganiem, aby nie dopuścić do skracania mięśni aktywnych w danym ruchu. Problemy dotykające osoby uprawiające sport dzielą się na uszkodzenia przeciążeniowe i urazy.
Urazy Wśród urazów wyróżnia się: • stłuczenia • naciągnięcia i naderwania mięśni i/lub ścięgien • skręcenia i zwichnięcia stawów • złamania Przy stłuczeniach, objawiających się obrzękiem, zasinieniem należy stosować zimne okłady. Odpowiedniej wielkości kompres żelowy (cold pack) po zamrożeniu doskonale schładza zbite miejsce ciała, zmniejszając opuchliznę i odczuwany ból. W następnym etapie leczenia zastosowanie znalazły żele ze związkami glinu, działające przeciwobrzękowo. Dodatek wyciągów z arniki, kasztanowca czy nagietka w tych preparatach przyśpiesza wchłanianie krwiaka. Naciągnięcia i naderwania mięśni lub ścięgien wymagają zastosowania techniki R.I.C.E, przydatnej we wszystkich kontuzjach sportowych. Co to oznacza? R- (rest) - odpoczynek I- (ice) - chłodzenie C- (compression) – kompresja, np. bandaż elastyczny E- (elevation) – uniesienie kończyny powyżej poziomu serca Do chłodzenia stosuje się kompres żelowy wielokrotnego użytku, wymagający uprzedniego zamrożenia lub woreczki z lodem syntetycznym. Okłady typu cold pack zawsze przykłada się przez materiał izolujący, zabezpieczający przed odmrożeniem. Można użyć lodu w sprayu. Celem zmniejszenia stanu zapalnego i złagodzenia bólu, wciera się żele lub maści zawierające leki z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), które czasem są wzbogacone o składniki chłodzące. Zastosowanie doustnych środków NLPZ, o ile nie występują przeciwwskazania, zmniejsza dolegliwości i przyśpiesza odzyskanie zdrowia. Po urazach ścięgien pomocna okaże się suplementacja kolagenu typu I, który stanowi ich główny składnik. Niektóre rodzaje naderwania tkanek, wszystkie skręcenia i zwichnięcia stawów oraz złamania wymagają interwencji lekarskiej. Zrastająca się kość potrzebuje budulca do wytworzenia nowej struktury. Wskazane jest, jeżeli lekarz nie zaleci inaczej, przyjmowanie preparatów zawierających wapń i witaminę D, zwiększającą jego wchłanianie do kości. Najnowsze badania naukowe donoszą, że również witamina K2 bierze udział w tym procesie.
Przeciążenia Urazy przeciążeniowe powstają w wyniku nadmiernej intensywności treningu, nieprawidłowego wykonywania ruchu lub wadliwego sprzętu i stroju, np. butów u biegaczy. Najczęściej spotykane są przeciążenia stawów, głównie kolanowego. Mikrouszkodzeniu ulega chrząstka zabezpieczająca kości przed ocieraniem i amortyzująca nacisk wywierany na stawy w trakcie ruchu. Z czasem mikrouraz staje się dużym i bolesnym problemem. W przypadku wystąpienia objawów uszkodzenia, głównie bólu powtarzającego się przy danym ruchu, pierwszą pomocą jest technika R.I.C.E.
Regeneracja chrząstki stawowej polega także na dostarczaniu substancji budulcowych: kolagenu typu II, chondroityny i glukozaminy. Dostępne są liczne preparaty zawierające te związki. Dokonując wyboru należy zwrócić uwagę na zawartość składników. Glukozamina (w postaci siarczanu), która występuje również w mazi stawowej, wykazuje działanie przy dobowej dawce 1500 mg. Potrzeba około 1000 mg siarczanu chondroityny dziennie, aby chrząstka była elastyczna, lśniąca i biała. Kolagen typu II w formie zhydrolizowanej wymaga suplementacji w ilości około 1200 mg na dobę, w celu pobudzenia odbudowy tkanki chrzęstnej. W produktach złożonych dawki poszczególnych składników mogą być zróżnicowane, ze względu na wspólny efekt działania. Specyfiki wzbogacone są często o dodatkowe substancje, takie jak : L-karnityna – dostarcza energii w trakcie treningu, L- cysteina – potrzebna do wytwarzania chondroityny i glukozaminy, kwas hialuronowy – składnik tkanki chrzęstnej i mazi stawowej, witaminę C – niezbędną do produkcji kolagenu, wyciąg z kadzidłowca (Boswellia serrata)- o właściwościach przeciwzapalnych.
Śpiesz się powoli Układając plan treningowy należy wziąć pod uwagę rzeczywiste możliwości organizmu. Cele trzeba wyznaczać stopniowo, nie dając się ponieść ambicji. Sportowiec powinien pamiętać o prawidłowym odżywianiu i płynach nawadniających, które uzupełniają tracone podczas wysiłku elektrolity. Przy jakichkolwiek niepokojących sygnałach z organizmu bezzwłoczne podjęcie odpowiednich działań, umożliwi zdobycie formy fizycznej przy jednoczesnym zachowaniu zdrowego aparatu ruchu na długie lata.
Piśmiennictwo:
http://polskabiega.sport.pl/polskabiega/1,105610,19180945,bol-kolana-pozegnaj-itbs-na-zawsze.html
http://zatoka.icm.edu.pl/acclin/vol_1_issue_2/acclin2_01_dziak_105_110.pdf
http://porfarm.com.pl/media/queisser/KOLAGEN_typ_II_wspomagajaco_w_terapii_patologii_chrzastki_stawowej.doc.pdf
http://www.mp.pl/artykuly/16357
Zdjęcie - www.pixabay.com